Foto: Charlotte Wolters
Langedijk 1
7064 LG Silvolde
Tel: 0315 681675
Mail: fam.barink@outlook.com
door: Robbie Wolters op 25 december 2018
Jos en Sandra Barink zijn de trotse eigenaren van een zeugenbedrijf aan de Lange Dijk in Silvolde, een familiebedrijf met een rijke geschiedenis die teruggaat tot 1880. Als vierde generatie op de boerderij in De Lichtenberg hebben zij hun leven gewijd aan de varkenshouderij. Beiden zijn actief in het bedrijf, maar in drukke tijden schakelen ze ook een zelfstandige zonder personeel (zzp’er) in om hen te ondersteunen.
Jos, geboren en getogen in Silvolde, heeft zijn opleiding gevolgd aan het Ulenhofcollege in Doetinchem en de Hogere Agrarische School in Dronten, met een specialisatie in Veehouderij. Tijdens zijn studie liep hij een stage van een halfjaar in Wageningen, waar hij onderzoek deed naar de vertering van varkensvoer. Hij leerde dat varkens niet goed zijn in het verteren van ruwvoer en dat ze in de eerste maand van hun leven uitsluitend op moedermelk leven, voordat ze overstappen op speciaal gemengd voer. Jos merkt op dat varkens, als ze buiten lopen, een weiland snel omwoelen tot een modderpoel.
Sandra is afkomstig uit Slangenburg, nabij Doetinchem, en heeft de opleiding tot directiesecretaresse bij Schoevers afgerond. Samen met Jos runt ze het zeugenbedrijf, waar ze varkens fokken voor de slacht en waar ruimte is voor 450 zeugen en 2.500 biggen. De zeugen worden op tien weken leeftijd gekocht bij een vaste leverancier, die tevens het transport regelt. Na een draagtijd van 115 dagen (drie maanden, drie weken en drie dagen) werpen de zeugen gemiddeld 15 biggen. Wekelijks zijn er ongeveer 20 zeugen die werpen. De zeugen blijven ongeveer tweeënhalf jaar op het bedrijf voordat ze als slachtzeug worden verkocht. De mannelijke en vrouwelijke biggen blijven tot hun gewicht van 25 kilogram nog samen op het bedrijf, waarna ze voor mestvarkens worden verkocht en naar Duitsland worden vervoerd. Daar verblijven ze nog vier maanden bij een mester, tot ze een gewicht van 125 kilogram bereiken. Dankzij de vele slachterijen in Nederland en net over de grens in Duitsland hoeven er geen lange afstanden met levende dieren te worden afgelegd. Elk varken is voorzien van een uniek nummer en het bedrijfsnummer van de fokker, zodat de herkomst altijd te herleiden is.
Een belangrijke eis in de varkenshouderij is dat een big 0,4 m² en een zeug 2,25 m² bewegingsruimte moet hebben. Bij Barink lopen de varkens vrij in groepen en zijn ze gechipt, waardoor hun aanwezigheid bij het voedingsstation eenvoudig te volgen is. Soms kan een chip echter uitvallen of kan er iets mis zijn met een dier.
Jos en Sandra blijven op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in de varkenshouderij via het vakblad Boerderij. Maandelijks ontvangen ze advies en praktische tips van een vertegenwoordiger van Coops Mengvoeders, vaak samen met een veearts. Het voer wordt speciaal voor hun bedrijf samengesteld en indien nodig aangepast. De zeugen en biggen krijgen namelijk verschillend voer. Al vijftien jaar vormen ze met drie andere collega-bedrijven in de regio een overleggroep die zich bezighoudt met het inkopen van voer, de afzet van mest en andere gezamenlijke zaken. Het bedrijf kan in principe zonder eigen grond functioneren, zolang er mogelijkheden zijn om de mest af te voeren, wat ze samen met de drie collega’s in het noorden van het land hebben geregeld.
De betrokkenheid van de voederleverancier, veearts en de overleggroep helpt Jos en Sandra om hun bedrijfsvoering zo efficiënt en voordelig mogelijk te maken, inclusief de bouw van nieuwe stallen. De uitstoot van ammoniak wordt beperkt door de mest te koelen met een warmtepomp, waarvan de warmte bovendien wordt gebruikt om de stal te verwarmen, wat resulteert in een gasrekening van nul!
Helaas halveert het aantal zeugenbedrijven in Nederland elke tien jaar, gedwongen door financiële problemen, strenge overheidsvoorschriften en ziektes in de veestapel. Boeren zijn verplicht om de veestapel regelmatig op bepaalde ziektes te laten controleren; momenteel is de Afrikaanse varkenspest een groot probleem. Bij het ruimen van een stal ontvangen boeren een schadevergoeding op basis van de marktwaarde op dat moment, maar door de huidige lage prijzen is het moeilijk om gezonde dieren voor een eerlijke prijs terug te kopen. Het kan zelfs een jaar duren voordat het bedrijf weer inkomen genereert.
De markt dicteert de prijzen van het vee, en boeren kunnen niet afwachten tot de prijzen stijgen. Ze moeten verkopen om ruimte te maken voor nieuwe dieren. Dit kan problematisch zijn, vooral bij ziekte-uitbraken en vervoersverboden, waardoor er vaak geen ruimte op het erf is om te opereren. Deelname aan tentoonstellingen is ook niet meer mogelijk, omdat het risico op besmetting te groot is.
Varkens zijn slimme dieren en leren snel de weg naar het voerstation. Hoewel ze in principe meer zouden kunnen leren, is dit bij de huidige omvang van de veestapel niet haalbaar. In elke groep is er één dominante varkens, en als de zeugen pas gedekt zijn, hebben ze weinig te zeggen. Zodra ze hoogdragend zijn, krijgen ze echter de leidersrol.
Jos Barink heeft veel plezier in het werken op de boerderij. 's Avonds gaat hij soms nog even de stallen in om werk af te maken of klusjes op te pakken. Hij werkt vaak alleen, wat hem motiveert om bestuursfuncties te vervullen. Eerder was hij actief in het schoolbestuur van de Bonte Brugschool, maar nu zijn hun twee zonen uit school, is dat gestopt. Jos is momenteel lid van de plaatselijke commissie van LTO en voorzitter van de kerkrentmeesters van de Protestantse Gemeente in Silvolde.
Sandra Barink helpt mee op de boerderij door de dieren te enten, de administratie te verzorgen en hand- en spandiensten te verrichten. Nu hun kinderen ouder worden, heeft ze meer tijd en werkt ze deeltijd in de winkel van tankstation Kuster Olie in Silvolde. Het is momenteel druk aan de pomp, omdat de brandstofprijzen lager zijn dan in Duitsland. In haar vrije tijd houdt ze haar conditie op peil door te volleyballen en te wandelen met de hond.
Samengevoegd vormen Jos en Sandra Barink een dynamisch en betrokken team dat met liefde en toewijding hun familiebedrijf voortzet, waarbij ze de uitdagingen van de moderne varkenshouderij het hoofd bieden.
