Onderstaand artikel is gebruikt in de kerkdienst van 3 mei 2020.
Bron: Gerard Mientjes
Het strijden voor vrijheid en vrede in Silvolde in de oorlog van 1940-1945
Op 5 mei is het 75 jaar geleden dat Engelse en Canadese militairen ons land hadden bevrijd van een gewelddadige onderdrukking en mensonwaardige vervolgingen. In dit kader zijn wij op zoek gegaan naar een parochiaan om hem te vragen hoe hij de oorlog en de bevrijding heeft beleefd. We kwamen uit bij de 98 jarige Jan Huls en vroegen hem welke gebeurtenissen uit de oorlog hem nu nog zijn bijgebleven. Wat maakte hij als toen 20 jarige zoon van een boer zo al mee? Al snel kwam het gesprek op de situatie in het ouderlijk huis, de boerderij op de Rabelingstraat. Daar was altijd voldoende eten en drinken. Dus konden ze bij hem thuis helpen waar dit nodig was met aardappelen, groente en vlees. Het Klooster van de zusters Clarissen maakte hier graag gebruik van, het bleef niet alleen bij het geven van deze hulp.
Op de boerderij werd de oorlog intensief gevolgd via Radio Oranje. Het radiotoestel was in een kast verstopt, als je betrapt werd ging het niet goed met je. Jan’s vader en moeder luisterden naar Radio Oranje met pastoor Ahsmann en enkele notabelen uit Silvolde. Hier hoorden ze tegen het einde van de oorlog de plannen van de Amerikanen en de Engelsen om Europa te bevrijden. Daarom werd het verzet in Silvolde in die tijd actiever.
De boerderij op de Rabelingstraat was voor velen een onderduikadres. Zo werd onderdak geboden aan geallieerde vliegers, die waren bezweken onder het Duits geschut. Ze hadden een noodlanding gemaakt of waren met een parachute uit het vliegtuig gesprongen. Jan bracht eens een Engelse parachutist, die was ondergedoken op de boerderij, op de fiets diep in de nacht zonder licht naar Pannerden. Hij stak daar in een bootje het water over om zich weer bij de troepen te voegen. Een mooi staaltje van durf en moed. Het verzet kwam verder in actie door de beschieting van een trein bij boerderij de Grundel op de Peppelmansdijk. Deze trein reed via Winterwijk richting Duisland met in beslag genomen potten en pannen van de DRU. Voor deze actie zijn 25 mensen opgepakt, dappere helden zeggen we nu.
Jan reed ’s nachts met paard en wagen in het pikkedonker naar Harreveld om munitie voor het verzet te organiseren . In oorlogstijd stond je er toen niet bij stil, maar achteraf bezien stelde je je eigen leven in de waagschaal. Je wilde bevrijd worden van de onderdrukkers, daar deed je het voor.
Vanuit de boerderij vonden meer verzetsactiviteiten plaats. Jan’s vader is door een NSB familie uit Silvolde verraden. Hij werd opgepakt en naar de Kruisberg in Doetinchem gebracht. De Kruisberg was op 1 september 1944 gevorderd door de Duitse Sicherheitsdienst en de gevangenen van de Kruisberg werden als “Todeskandidaten” bestempeld.
De omstandigheden waaronder zijn vader verbleef waren bijzonder slecht, er was nauwelijks eten en drinken. Daarom reed Jan dagelijks, uit liefde voor zijn vader, met de fiets naar de Kruisberg om hem eten en drinken te brengen. Gelukkig heeft de Duitse Sicherheitsdienst hem weer vrijgelaten en hem niet zoals vele andere gefusilleerd. Dit was o.a. het geval met de 46 mannen in het Rademaekersbroek bij Varsseveld. Ook onder bedreiging van het fusilleren van bijvoorbeeld de pastoor of de dominee, werden er mensen uit Silvolde geronseld om voor de Duitsers in Rees loopgraven maken.
Samenvatting
Dit is het verhaal van Jan Huls. Hieruit blijkt dat er door de inzet van zijn familie , met gevaar voor eigen leven, gestreden is tegen de onderdrukking voor de vrijheid en de vrede. Dit is niet het enigste verhaal, veel inwoners uit Silvolde en daarbuiten hebben zich in oorlogstijd belangeloos ingezet voor anderen. De onderlinge verbondenheid en saamhorigheid was nog nooit zo groot. Dit en het klaar staan voor anderen zien we ook nu in de tijd van de Coronacrisis. Deze liefdevolle verbondenheid kan ons ook met Godshulp, bevrijden van gemakzucht, onverschilligheid en egocentrisme en geeft aan de vrijheid terug Laten we hopen en bidden dat God ons de kracht en de wijsheid geeft om deze deugden voor altijd na te streven.